พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ทรงเคยมีพระราชปรารภว่า…

“การเรียนรู้ในเรื่องราวและวิชาการสาขาต่าง ๆ โดยกว้างขวาง เป็นเหตุให้เกิดความรู้ ความคิด และความฉลาด ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดสำหรับชีวิต ช่วยให้บุคคล สามารถสร้างประโยชน์สุข สร้างความเจริญมั่นคงให้แก่ตนเอง ทั้งแก่สังคม และบ้านเมือง อันเป็นที่พึ่งอาศัยได้ ทุกคนจึงควรมีโอกาสที่จะศึกษาหาความรู้ได้ ตามความประสงค์ และกำลังความสามารถ โดยทั่วกัน”

สารานุกรมเล่มตัวอย่าง

ทรงมีพระราชประสงค์ ที่จะให้มีสารานุกรมไทยที่จัดทำโดยคนไทย เพื่อให้เยาวชนทั้ง เด็กรุ่นเล็ก เด็กรุ่นกลางระดับหนึ่ง และเด็กรุ่นใหญ่รวมทั้งผู้ใหญ่ อ่านเข้าใจ ใช้ภาษาเขียนให้เหมาะสมสำหรับเยาวชนแต่ละรุ่น ใช้อักษรขนาดต่าง ๆ กัน โดยเริ่มเรื่องสำหรับเด็กรุ่นเล็กก่อน ตามด้วยรุ่นกลาง ไปจนถึงระดับผู้ใหญ่ เป็นที่มาของการแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานจัดทำสารานุกรมเล่มตัวอย่างขึ้นใน พ.ศ. 2512 หลังจาก คณะกรรมการเข้าเฝ้าฯ ที่พระตำหนักสวนจิตรลดาใน พ.ศ. 2511

7 สาขาแห่งความรู้

หลังการจัดทำสารานุกรมเล่มตัวอย่างใน พ.ศ. 2512 ได้มีการแต่งตั้งผู้ทรงคุณวุฒิและผู้เชี่ยวชาญจาก 7 สาขาวิชา ได้แก่ สาขาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม สังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ เกษตรศาสตร์ คณิตศาสตร์ และแพทยศาสตร์ มาจัดทำสารานุกรมไทยฯ เล่มที่ 1 และได้จัดพิมพ์สำเร็จเป็นรูปเล่มใน พ.ศ. 2516 จำนวน 10,000 เล่ม มีการพระราชทานให้แก่โรงเรียน และห้องสมุดต่าง ๆ ทั่วประเทศ และมีการจำหน่ายแก่ประชาชนทั่วไป เพื่อเป็นทุนในการจัดทำหนังสือเล่มต่อ ๆ ไป

ความรู้ 42 เล่มสู่เยาวชนไทย

จากพ.ศ. 2512 ถึง 2564 โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ ได้ผลิตหนังสือสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ ออกมาแล้วจำนวน 42 เล่ม นอกจากนี้ยังมี ฉบับเทิดพระเกียรติ “ธรรมิกราชาธิคุณ”, ฉบับกาญจนาภิเษก, ฉบับผู้สูงวัย (ฉบับพิเศษ) และฉบับเสริมการเรียนรู้ อีกด้วย ทั้งนี้ หนังสือสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ เล่ม 1-11 ได้เลิกผลิตและไม่มีจำหน่ายแล้ว)

ปีที่พิมพ์ (พ.ศ.)

2561

หัวข้อเรื่อง

ดวงอาทิตย์ | อุปราคา | ท้องฟ้ากลางคืน | นก | ปลา | เครื่องจักรกล | พลังงาน | อากาศยาน | ดนตรีไทย

จำนวนเรื่อง

9 เรื่อง

ปีพุทธศักราช

2515

ก่อตั้ง “มูลนิธิส่งเสริมผลผลิตชาวเขาไทยในพระอุปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี”

ปีพุทธศักราช

2530

พระราชดำรัสสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี “ฉันจะปลูกป่าบนดอยตุง” เริ่มโครงการพัฒนาเต็มรูปแบบที่ดอยตุงและเริ่มการก่อสร้างพระตำหนักดอยตุงเพื่อเป็นที่ประทับทรงงาน

ปีพุทธศักราช

2531

โครงการปลูกป่าเฉลิมพระเกียรติ 9,900 ไร่ เนื่องในโอกาสที่สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีเจริญพระชนมายุครบ 90 พรรษา

ปีพุทธศักราช

2532

ก่อตั้ง “บริษัท นวุติ จำกัด” เพื่อปลูกป่าเศรษฐกิจในพื้นที่โครงการพัฒนาดอยตุงฯ เป็นวิสาหกิจกิจเพื่อสังคมแห่งแรกของประเทศไทย

ปีพุทธศักราช

2533

ก่อตั้ง “ศูนย์ส่งเสริมอาชีพหัตถกรรม” เพื่อฝึกอบรมการทอผ้าและเย็บผ้า ปัจจุบันเรียกว่า “ศูนย์ผลิตและจำหน่ายงานมือ” โดยเปิดบริการร้านแม่ฟ้าหลวงแห่งแรกที่ดอยตุง ปัจจุบันร้านหัตถกรรมทั้งหมดมีชื่อใหม่ว่า “ดอยตุงไลฟ์สไตล์”

ปีพุทธศักราช

2535

ก่อตั้ง “ศูนย์บำบัดยาเสพติด” ที่บ้านผาหมี เพื่อให้ผู้ติดยากว่า 500 คน กลับเข้าสู่สังคมอย่างมีศักดิ์ศรี

ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อซื้อหนังสือสารานุกรมเล่มต่าง ๆ ได้ที่

มูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
วันทำการ/จำหน่ายหนังสือ : จันทร์ – ศุกร์ (เว้นวันหยุดราชการ)
เวลาทำการ : 8.30 – 16.30 น.

 

สถานที่ : สนามเสือป่า ถนนศรีอยุธยา เขตดุสิต กรุงเทพฯ ๑๐๓๐๐

 

โทร : 0-2280-6502, 0-2280-6507, 0-2280-6515, 0-2280-6538, 0-2280-6541
แฟกซ์ : 0-2280-6580, 0-2280-6589

 

—-
THAI JUNIOR ENCYCLOPEDIA FOUNDATION by His Majesty King Bhumibol Adulyadej The Great
Open : Monday – Friday (except official holidays)
Time : 8.30am – 4.30pm

 

Place : Sanam seu-pa, Si Ayuttaya Road, Dusit, Bangkok. 10300

 

Tel : 0-2280-6502, 0-2280-6507, 0-2280-6515, 0-2280-6538, 0-2280-6541
Fax : 0-2280-6580, 0-2280-6589

“…จุดประสงค์ของการทำสารานุกรมสำหรับเด็กนี้ มีเหตุผลว่า ในปัจจุบันนี้เด็กไม่มีที่เรียนพอ แล้วก็จะไม่มีวันที่จะมีที่เรียนพอ ถ้าเราในฐานะผู้มีความรู้คือ อาจารย์ทั้งหลายหวังดี ทำสารานุกรมนี้สำเร็จแล้ว ก็จะได้แพร่หลายออกไป จะเป็นครูอยู่ในตัว และถ้าเป็นครูอย่างนี้ ถ้าเราทำได้ดีก็จะเป็นครูสำหรับเด็กตั้งแต่อายุน้อยถึงอายุมาก แม้แต่ผู้ใหญ่ที่ต้องการทราบความรู้ ต้องการมีความรู้ในสาขาต่าง ๆ ก็สามารถที่จะหาความรู้นี้ได้…”

พระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
พระราชทานแก่คณะกรรมการจัดทำสารานุกรมไทยสำหรับเด็ก
เมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายน 2512…”

แกลเลอรี่ภาพ “ โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน ”

อินโฟกราฟิก

อ้างอิง

มูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนโดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร. (n.d.). สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน. มูลนิธิโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ. เมื่อ 26 เมษายน, 2565, จาก https://www.saranukromthai.or.th/sub/other_sub.php?file=history/kspeak2.htm
สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ. (2553). ๓ ทศววรษ ศูนย์การศึกษา ประโยชน์สุขสู่ปวงประชา.
สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.). (2556). ดิน น้ำ ลม ไฟ สมดุลสิ่งแวดล้อมอันเนื่องมาจากพระราชดำริ.
สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.). (2560). จากนภา ผ่านภูผา สู่มหานที.